12 Kasım 2020

 

Genel Başkanımız Alaattin SOYDAN, Genel Başkan Yardımcımız Hasan KARACA, Genel Sekreterimiz Yaşar YAVUZ ve Genel Mali Sekreterimiz Haldun KURUBACAK’tan oluşan Genel Merkez Yönetim Kurulumuz,  çalışanların kazanımlarını geriye götürecek düzenlemelere karşı TÜRK-İŞ Konfederasyonumuz öncülüğünde yürütülen direnişin olumlu sonuçlanması nedeniyle Genel Başkan Ergün ATALAY’a “teşekkür” ziyaretinde bulundu.  

 

MÜZAKERE VE MÜCADELE GÜCÜ MEYVESİNİ VERDİ: DÜZENLEMELER GERİ ÇEKİLDİ

“İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nde yer alan belirli süreli iş sözleşmesinin kapsamının genişletilmesi ve yaygınlaştırılması buna bağlı olarak çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı ile iş güvencesi (işe iade davası) hükümlerinden yararlanamamasının önünü açan düzenlemeleri içeren maddeler TBMM Genel Kurul görüşmelerinde  geri çekildi.

Emek Birlikteliğini Zafere Götüren Süreç

Kıdem Tazminatı, esnek çalışma ve kısmi çalışma konularını içeren kanun teklifi, 16 Ekim 2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulmuş, 30 Ekim 2020 tarihine kadar komisyon görüşmeleri tamamlanan kanun teklifi, 3 Kasım 2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu gündemine alındı.

25 yaş altındaki ve 50 yaş üzerindeki işçiler için işverene belirli süreli sözleşme yapma imkânı getiren, böylece milyonlarca işçinin kıdem ve ihbar tazminatı alma, işe iade davası açma ve iş güvencesi hakkı ortadan kaldırmaya yönelik düzenlemenin geri çekilmesi için konfederasyonumuz TÜRK-İŞ öncülüğünde ciddi bir mücadele yürüttük.

İlk olarak 29 Eylül 2020 tarihinde açıklanan 2021-2023 dönemini kapsayacak Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile konuyla ilgili düzenleme yapılacağının ortaya çıkmasının ardından TÜRK-İŞ Konfederasyonumuz Genel Başkanı Ergün ATALAY, 2 Ekim 2020 tarihinde yaptığı açıklamasıyla böyle bir düzenlemenin kabul edilemez olduğuna dikkat çekti. 

Yeni Ekonomik Program ile duyurulan açıklamadan iki hafta sonra İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi adıyla düzenlemenin TBMM’ye sunulması nedeniyle TÜRK-İŞ Konfederasyonumuz, aralarında Türk Harb-İş Sendikamızın da bulunduğu üye sendikalar ile birlikte eylemlilik süreci başlattı.

22 Ekim 2020 tarihinde kanun teklifi ile ilgili görüş ve değerlendirmelerini TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığına ileten TÜRK-İŞ, düzenlemenin çalışanlar için kabul edilemez olduğunu 27 Ekim 2020 tarihinde konfederasyon bağlısı sendikaların teşkilatlarıyla 81 ilde eş zamanlı yapılan basın açıklamasıyla ortaya koydu. Aynı tarihte Genel Başkanımız Alaattin SOYDAN’ın da aralarında bulunduğu TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu toplanarak,  kanun teklifinin çalışanlar için doğuracağı olumsuzlukları masaya yatırdı. Bu arada kanun teklifinin çalışanların aleyhine sonuçlar doğuracak maddelerinin geri çekilmesi noktasında müzakereler yürüten TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün ATALAY,  2 Kasım 2020 tarihinde Anadolu Ajansına verdiği demeç ile de çalışanların bu talebini bir kez daha dillendirdi. 

Hızlı bir şekilde TBMM Genel Kurul gündemine alınan kanun teklifinin görüşülmeye başladığı 3 Kasım 2020 tarihinde TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK’ten oluşan 3 işçi konfederasyonu ortak açıklamasıyla tüm çalışanlar düzenlemeye karşı tek yürek olduğunu gösterdi. Bu arada Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) ile Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC), 4 Kasım 2020 tarihinde 3 işçi konfederasyonuna mektup göndererek haklı taleplerinin yanında olduklarını bildirdiler.

Yasal düzenlemenin çalışanların kazanımlarını geriye götürecek şekilde kanunlaşmaması için TÜRK-İŞ Konfederasyonumuz 5 Kasım 2020 tarihinde 81 ilde ikinci defa basın açıklaması gerçekleştirdi. Aynı tarihte yapılan TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu sonuç bildirgesiyle de düzenlemenin çekilmesinin gereğine bir kez daha işaret edildi.

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulu görüşmeleri devam ederken, Türk-İş Genel Başkanı Ergün ATALAY, 10 Kasım 2020 tarihinde AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet MUŞ ve MHP Grup Başkanvekilleri Levent BÜLBÜL ve Erkan AKÇAY ile görüşerek çalışanların aleyhine sonuçlar doğuracak maddelerin kanun teklifinden geri çekileceği sözünü aldı.

 Aynı gün söz konusu kanun teklifinin çalışanları olumsuz etkileyen 21. maddesi düzenlemeden çıkarıldı.  Çalışanların geri çekilmesini istediği 33. ve 37. maddeler ise TBMM Genel Kurul görüşmelerinin 11 Kasım 2020 tarihli oturumunda düzenlemeden çıkarıldı.

Kanun Teklifinden Çıkarılan Düzenlemeler

MADDE 21- 193 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 92 – Tam süreli çalışıyorken 31/12/2020 tarihine kadar, kısmi süreli olarak çalışmaya başlayan hizmet erbabının ücretleri; kısmi süreli çalışmaya geçmesi nedeniyle çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi süreli yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az altı ay süreyle çalışmaya devam etmesi şartıyla, gelir vergisinden istisnadır. Şu kadar ki bu istisnayı uygulamak suretiyle alınmayacak vergi tutan, bu kapsamdaki her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin %10 unu aşamaz. Bu istisna, on iki ayı geçmemek üzere, kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanır.

Kısmi süreli çalışmaya başlayan mevcut çalışanlara yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtların, bu madde kapsamında gelir vergisinden istisna edilen aylık brüt ücrete isabet eden kısım damga vergisinden istisnadır.

İstisnadan yararlanma şartlan bulunmadan istisnadan faydalanılması nedeniyle eksik tahakkuk ettirilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.

Cumhurbaşkanı; bu maddede yer alan altı ve oniki aylık süreleri dört katına kadar uzatmaya ve 31/12/2020 tarihini her defasında birer yıllık dönemler hâlinde dört kez uzatmaya, maddede belirtilen oram bir katına kadar artırmaya, Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

MADDE 33- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 11 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Belirli süreli iş sözleşmesi, işçinin yirmibeş yaşım doldurmamış veya elli ve daha yukarı yaşta olma koşulunu sağlaması kaydıyla birinci ve ikinci fıkradaki koşullar aranmadan yazdı şekilde yapılabilir. Yirmibeş yaşını doldurmamış işçiler ile yapılacak belirli süreli iş sözleşmelerinin süresi işçinin yirmi beş yaşım doldurduğu tarihi geçemez. Bu fıkra uyarınca bir defada veya yenilenerek yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin toplam süresi iki yılı geçemez.”

MADDE 37- 5510 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 20- İşe girdiği tarih itibarıyla 25 yaşından küçük olup hizmet akdine tabi olarak bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak işverenlerce, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt simimin %2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ile %7,5’i işveren %5’i sigortalıya ait olmak üzere % 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi ödenir. Bu madde kapsamında çalışanların genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir. Bu fıkra kapsamına girenler, adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının %20’si oranında malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeyebilir. Bu süre içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşer. Ödenen primlere ilişkin süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılır.

Bu şekilde çalışanlar ve çalıştırıldıkları işyerlerinin tescil ve bildiriminde 8 ve 11 inci madde hükümleri uygulanır. Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken diğer her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannamelerin verilmesi ile maddenin uygulama usul ve esaslarını belirlemeye Kurum yetkilidir.

İşe girdiği tarihten önceki son bir yıl içerisinde prim ödeme gün sayısı 120 günden fazla olanlar ile 25 yaşını dolduran sigortalılar hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.”